Op veler verzoek doen we vandaag een “gouwe ouwe” van vorige jaar, want het kan weer: fluitjes maken!
Op het moment dat ik met de kinderen en een snoeischaar de berm instap, word ik van alle kanten toegelachen door oudere dames en heren. “Fluitjes maken?” Wij lachen terug, kijken gemaakt zelfverzekerd en roepen: “jazeker!” alsof we al jaren niets anders doen. De eerlijkheid gebiedt echter te zeggen dat ik nog nooit zelf een fluitje heb gemaakt. Mats (5) hangt echter het motto van Pipi Langkous aan ( “ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan”) en is vol vertrouwen. “Kom op, mam, hier knippen!”.
Beloofd is beloofd: in deze laatste week van juni maken we een fluitje van fluitenkruid! Het klinkt heerlijk nostalgisch, fluitjes maken. Voor me zie ik beelden uit de jaren 50, waarin kinderen met opa stengels uitzoeken langs de weg en toekijken hoe hij voor iedereen een fluitje maakt. Er rijdt een paard en wagen over de idyllische landweg en de bestuurder zwaait naar de blije gezichtjes. Nu we hier staan met die snoeischaar, merk ik dat ik er graag bij was geweest op dat landweggetje. Om de kunst af te kijken van opa, want ik heb de kinderen grote en stoere beloftes gedaan over het resultaat…
Stap 1: zoekt en gij zult vinden
De eerste (en meest cruciale) stap is om fluitenkruid te vinden, met z’n schermbloemen en vederachtige bladeren. Gelukkig lukt dat snel en de dikke stengels zijn nu perfect om fluitjes van te maken (ken jij fluitenkruid nog niet? dan kun je er hier meer over lezen). Een fluit moet aan de onderkant dicht zijn en aan de bovenkant hol. Dat doe je door de stengel op de juiste plekken door te knippen.
Stap 2: knip, knoop en kerf
In de stengels zitten zogenoemde knopen: verdikkingen waar een zijtak begint. Op die plekken is de stengel dicht. Knip de stengel net onder zo’n knoop af en dan zo’n 15 centimeter erboven nog een keer. Je fluitje is nu aan de onderkant dicht en aan de bovenkant hol en totaal zo’n 15 centimeter lang. Dan komt de echte kunst: je moet een snee maken in de lengte van de stengel die onderaan begint (dus aan het dichte uiteinde) en die ongeveer 10 centimeter lang is. Blaas daarna heel hard in het holle eind. Als het goed is hoor je nu een harde hoge fluittoon.
Fluitenkruid met de veer-vormige bladeren. Je ziet een “knoop” waar een zijtak start.
Fluitenkruid stengel afgeknipt net onder de knoop, dat maakt de onderkant “dicht”
Fluitenkruid stengel afgeknipt 15 cm boven de knoop, holle bovenkant
Maak aan de bovenkant een snee over de lengte van de stengel van ca 10 cm en begin aan het dichte einde
Stap 3: toch niet helemáál een fluitje van een cent…
Bij het insnijden van de stengel ontdekken Mats en ik al snel dat dit nauw luistert. Onze eerste fluit doet het dan ook niet. Net als nummer twee. En drie. En..de eerste zes (!) fluiten zeg maar. Zelfs bij opperoptimist Mats zie ik langzaam het ongeloof opkomen. Gaat dit nou gewoon echt niet lukken?
Gelukkig leven we in 2017 en hebben we niet alleen veel mooie herinneringen maar ook YouTube. Als snel ontdek ik een filmpje van een kundige opa die fluitjes staat te snijden en ons vertelt dat het hem soms ook niet lukt. Opluchting! Het blijkt dat de lengte van de fluit en de lengte van de insnijding inderdaad nauw luisteren.
Bij fluit nummer zeven maken we de inkeping iets langer. Drie gespannen gezichtjes kijken me aan terwijl ik de fluit naar mijn mond breng. Ik blaas en…klik hier om ons resultaat te horen! De opwinding is enorm en vanmorgen staan Mats en ik hier als captain von Trapp iedereen naar beneden te fluiten voor het ontbijt. (en nee, nostalgische gordijn outfits heb ik ook nog nooit gemaakt en daar waag ik me ook niet aan).
Ik kan nu eindelijk uit ervaring zeggen: je eigen fluit maken, daar kan weinig tegenop. Ik hoop dat het ook jullie allemaal lukt met deze beschrijving!
Onze verzameling gelukte en mislukte fluitjes in alle soorten en maten. Wist je dat de toon verandert als de fluit korter of langer is!
Onze beste fluit was 15 cm lang met een diameter van 1 cm. De inkeping was 10 cm. Wat een geluid komt daaruit!
Klik hier om de kaart te downloaden: ellaandjackcardfluitjes
